SŁOWNIK GEOGRAFICZNY... Bryńsk

  Dzisiaj rozpocznę przekazywanie informacji dotyczących grupy miejscowości noszących w nazwie słowo Bryńsk. Słownik Geograficzny z 1880 r. wymienia ich pięć: Bryńsk - Królewskie Leśnictwo, Bryńsk  Szlachecki, Czarny Bryńsk, Bryńsk - Fiałki i Bryńsk - Kolonia. 

Dla porządku dodam, że na Mapie  Schröttera z XVIII wieku, obszar na północnym brzegu Jezior Bryńskich jest  oznaczony jako "Brynskie Budy". Obecnie  wieś Fiałki straciła z nazwy Bryńsk, ale słowo Bryńsk dodano do oficjalnej nazwy ówczesnego "Ostrowa", które teraz nazywa się "Ostrowy Bryńsk".

W następnych postach podam informacje o poszczególnych "Bryńskach" wyszperane w Słowniku.

Dużo ciekawych informacji z innych źródeł o wsiach z Bryńskiem w nazwie, szczególnie dotyczących zagadnień społeczno - gospodarczych z początku XX wieku, zamieszczę w dalszej kolejności. Zapraszam więc do systematycznych odwiedzin. :-)

SŁOWNIK GEOGRAFICZNY... (Nosek - 1868 r.)

Zamieszczony powyżej zeskanowany wycinek, może być cokolwiek niezrozumiały, więc postanowiłem trochę "popracować". 

Poniżej podaję jego treść w "wersji uwspółcześnionej":

   

   Nosek, nazwa niemiecka - Nossek, osada młyńska, powiat brodnicki, stacja pocztowa, telegraficzna i kolejowa*) w Lidzbarku oddalonym o 7 kilometrów. Nosek jest przynależny do lidzbarskich parafii: katolickiej i protestanckiej. Dzieci uczęszczają do szkoły w Czarnym Bryńsku. 

Leży nad Bryńską strugą. Znajduje się tam 82,78 hektarów roli ornej i ogrodów, 15,43 ha łąk, 1,16 ha pastwisk, 5,28 ha lasu, 2,4 ha nieużytków i 0,79 ha wody (cofka przy młynie). Razem Nosek zajmował 108,14 hektarów. Właściciele uzyskiwali z gruntów czysty dochód w wysokości 265 marek niemieckich. W 1868 roku było na Nosku 16 budynków, 4 domy, a zamieszkiwało tam wówczas 57 mieszkańców, z czego 34 katolików i 23 ewangelików.

*) informacja dot. stacji kolejowej jest niezgodna ze stanem faktycznym, bo kolej rozpoczęto budować z Lidzbarka (Główny Dworzec) w stronę Klonowa-Noska dopiero w maju 1886 r., a pierwszy pociąg przyjechał do Lidzbarka w dniu 1. września 1887 roku z Brodnicy i jechał przez stację w Klonowie oddaloną od Noska o pół kilometra.