piątek, 30 marca 2012

MAPA Z XVIII w.

Zamieszczane na tym blogu informacje  znalazłem w różnych źródłach: w internecie, w rozmowach z mieszkańcami Klonowa i okolic a także w innych nagromadzonych  przez  lata materiałach, książkach, starych gazetach,  pocztówkach itp. Jednak znakomitą  część informacji wyczytałem ze starych map, które dostałem lub kupiłem. 
Świetne kopie oryginalnych starych map nabyłem z firmy TOPMAP. Między innymi Mapę Schröttera, której fragment znajdziecie u dołu tego tekstu.
Do nabytych map firma TOPMAP, "gratisowo" dołączała wiele cennych informacji o powstawaniu ówczesnych map. 
Pozwoliłem sobie zamieścić próbkę takich informacji, bo nie mogłem obecnie znaleźć w internecie ich strony.
Mapę Schröttera uważa się za najdokładniejszą mapę topograficzną Prus z przełomu XVIII/XIX w. Starsze mapy tego obszaru były przede wszystkim pracami osób prywatnych wspieranych i opłacanych przez urzędy. Już podczas rządów Wielkiego Księcia Elektora zorientowano się, że dotychczasowe mapy Prus nie były w stanie sprostać wymogom czasów; były one mniej lub bardziej udanymi przeróbkami wydrukowanych w roku 1576 tablic terenu Henneberga, których braków nie udało się zlikwidować także poprzez poszerzoną o Prusy Zachodnie mapę Hofmanna Regnum Brussiae. (...) Jako pracę poprzedzającą mapę Schröttera można uznać wykonaną w latach 1726-30 przez inżyniera kapitana Simona Generalną Mapę Królestwa Prus, która do końca XVIII-go wieku miała tworzyć pierwowzór dla wszystkich następnych map Starych Prus. Zarówno jednak ją jak i wcześniejsze mapy Prus można potraktować jak świstek papieru bez najmniejszej prawidłowości, ponieważ sporządzano je bez gruntownych pomiarów i obserwacji (...)



Na tym fragmencie mapy Schröttera   zaznaczono miejsce lokalizacji klonowskiej leśniczówki (U.F.)  
a w pobliskim Nosku papierni (P.M.) na strudze Branica.






czwartek, 29 marca 2012

NAZWA WSI


Nazwa naszej wioski od początku była w jakiś sposób związana z klonem.
W momencie założenia, w akcie nadania z 1379 roku, nazwa Klonowczyk jest zapisana według ówczesnej transliteracji jako „Clonofczyk”. Potem w zapiskach z 1414 roku figuruje jako Clonaw albo Klonaw.
Ten kamień był tutaj jeszcze przed założeniem Klonowa;
został przywleczony przez lodowiec ze Skandynawii,
dlatego jego północna strona jest pokryta mchem ;-)
Natomiast obecna nazwa Klonowo utrwaliła się od roku 1602 i obowiązuje przez cały czas, z krótką przerwą w czasie drugiej wojny światowej, kiedy to od dnia 25 czerwca 1942 roku obowiązywała urzędowa nazwa „Klonnau”.
Ciekawe czy nazwa wioski pochodzi od klonu ? Okoliczne lasy wszak nie porastają obficie klonami... Największe klony rosną przy drodze z wioski na dworzec kolejowy, ale one zostały posadzone podczas budowy stacji, w końcu XIX wieku...
A może nazwa Clonofczyk pochodzi od jakiegoś nazwiska, podobnie jak nazwa pobliskiego Noska wywodzi się od nazwiska założyciela młyna - Nosska z Dębowa...?

środa, 28 marca 2012

LICZBA MIESZKAŃCÓW

Po przyłączeniu Klonowa do Prus - w wyniku I rozbioru w roku 1772, spis katastralny wykazał 10 gospodarstw domowych. Natomiast w czasie następnego spisu w 1789 roku, odnotowano 13 „ognisk domowych”, ale już w 1820 roku liczba „ognisk” znowu zmalała i wynosiła 11 gospodarstw z 74 mieszkańcami.
W roku1905 zamieszkiwało 171 mieszkańców a w pięć lat później - w 1910 roku - spisano o jednego „klonowiaka” więcej, bo liczba mieszkańców wynosiła 172.
Do końca XIX wieku, to jest do czasu wybudowania stacji kolejowej i tartaku, Klonowo występowało jako pojedyncza wieś przyporządkowana administracyjnie do Lidzbarka, i do lidzbarskich parafii, do których należeli klonowscy katolicy i luteranie.
W spisie mieszkańców z 1905 roku, oprócz wsi Klonowo - ujęto jeszcze trzy - położone w niewielkiej odległości osady, przynależne administracyjnie do Bryńska a parafialnie do Lidzbarka (luteranie) i Górzna (katolicy):
Klonowo  Bahnof (dworzec) - 3 mieszkańców,
Klonowo  Seagewerke (tartak) - 31 mieszkańców,
Klonowo  Walderbeiterhaus (gajówka) - 9 mieszkańców.
Dzisiaj te "osady" są pojedynczymi budynkami lub zagrodami, stanowiącymi jednolitą wieś.
W 1945 roku, po zakończeniu II wojny światowej wieś liczyła 389 mieszkańców.
Obecnie (stan na dzień 31.XII. 2011 r.) we wsi Klonowo zamieszkuje 305 mieszkańców.